ผักไชยา คงจะเป็นยุคสมัยของโลกไร้พรมแดนจริง ๆ ไปแล้ว ที่มีผักพื้นบ้านของประเทศไทยเราที่มีประโยชน์และสรรพคุณอย่างมากมายนั้น ก็ได้ถูกนำเอาไปปลูกเป็นพืชผักสวนครัวยอดนิยมในต่างประเทศไปเสียแล้วก็มี ซึ่งก็เป็นที่น่าเสียดายมาก และบางอย่างถึงกับได้จดลิขสิทธิ์เป็นของเขาไปแล้วก็มีเช่นกัน และพืชผักสวนครัวบางชนิดของต่างประเทศที่ได้ถูกนำเข้ามาปลูกกันมากมาย และมักจะนิยมนำมารับประทานกันบนโต๊ะอาหารในประเทศไทยเราก็มีมากมายหลายอย่างเช่นเดียวกัน ยกตัวอย่างเช่น ผักขึ้นฉ่าย ผักกุยช่าย ผักกาดขาว ผักกาดเขียว ผักบ๊วยเล้ง ต้นหอม ฯลฯ เป็นต้น
มีที่มาจากประเทศจีนก็มี ที่มาจากทวีปอเมริกาใต้ก็มากมายและที่มาจากแถบทางทวีปยุโรปก็มีด้วยเช่นกัน ซึ่งผักที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้ก็คือผักไชยาหรือ ต้นผงชูรส ซึ่งในบางพื้นที่เรียกกันนั่นเอง ซึ่งมีทั้งประโยชน์และสรรพคุณต่าง ๆ ที่อุดมไปด้วยสารอาหารอย่างมากมายที่ร่างกายของเราต้องการ
ผักไชยา หรือต้นผงชูรสนี้ มีถิ่นกำเนิดมาจากทางคาบมหาสมุทรยูกาตัน ประเทศเม็กซิโกทวีปอเมริกาใต้
แล้วแพร่ขยายออกไปยังประเทศกัวเตมาลา อเมริกา และอีกมากมายหลายประเทศประโยชน์ และสรรพคุณของผักไชยาคือ มีส่วนประกอบที่มีคุณค่าทางอาหารมากกว่าผักสีเขียวทั่วไป 2-3 เท่า มีสารคลอโรฟิลล์ 5-10 เท่าเป็นผักที่มีน้ำ 85.3% คาร์โบไฮเดรต 4.2% โปรตีน 5.7% ไขมัน 0.4% เส้นใยอาหาร 1.9% มีธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ได้แก่ วิตามินซี 164.7 มิลลิกรัม โพแทสเซียม 217.2 มิลลิกรัม แคลเซียม 421.0 มิลลิกรัม เหล็ก 11.4 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 39.0 มิลลิกรัม วิตามินเอ 0.085 มิลลิกรัม
ประเทศเม็กซิโกมักจะเรียกผักชนิดนี้ว่าชายา (CHAYA) เป็นภาษาสเปน จะแปลว่าลมหายใจของชีวิตนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเมื่อสมัยในราชการที่ 5 จากบาทหลวงศาสนาคริสต์ แต่ในประเทศไทยมักจะเรียกกันหลายชื่อ ยกตัวอย่างเช่น คะน้าเม็กซิโก ผักโขมต้น ผักชายา ผักไชยา มะละกอกินใบ และต้นผงชูรส ฯลฯ เป็นต้น
แต่ในภาคอีสานมักจะรู้จักกันในชื่อ ต้นบักกกแซ่บ และมักจะนิยมปลูกเป็นพืชผักสวนครัวกันมาก ซึ่งมีกันเกือบทุกหลังคาเรือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่จังหวัดมหาสารคามมักจะปลูกกันเป็นพืชเศรษฐกิจปลูกกันเป็นไร่ เป็นพืชผักสวนครัวที่ปลูกง่ายขยายพันธุ์เร็วให้ยอดใบมากพอที่จะใช้ทำอาหารประจำวันได้
ผักไชยานั้นมีชื่อเรียกสามัญว่าTREESPINACH และมีชื่อชื่อวิทยาศาสตร์ว่าCnidoscolus chayamansa เป็นพืชตระกูลคล้ายเดียวกันกับฝิ่นต้น ต้นมันสำปะหลัง ยางพารา สลัดได หนุมานนั่งแท่น สบู่ดำผักไชยา เป็นพืชที่มีลำต้นไม่สูงใหญ่นักและมักเป็นพุ่มสูงประมาณ 2-6 เมตร นิยมตัดเป็นข้อ ๆ แล้วปักลงดินที่ชุ่มปลูกไม่ห่างกันเกินต้นละ 50 เซนติเมตร
เพื่อให้ง่ายต่อการเด็ดยอดใบอ่อนจะมีลักษณะเป็นรูปหัวใจก็มี ใบเริ่มแก่มี 3-4 แฉกเว้าลึก หรือไม่มีเว้าลึกก็มีผักไชยาทั่วต้นถ้าถูกตัดหรือหัก จะมียางสีขาว ยอดใบผักไชยา เวลาที่จะนำไปรับประทานให้ประโยชน์ ก็ควรที่จะทำให้สุกด้วยความร้อนเสียก่อน คือการต้มอย่างน้อยประมาณ 15 ถึง 20 นาที
เพื่อที่จะเป็นประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพร่างกายหรืออาจจะนำมาดื่มแทนน้ำชาก็ได้ประโยชน์ และสรรพคุณของผักไชยาคือ เมื่อนำเอามาต้มประมาณ 15 ถึง 20 นาทีแล้ว ก็จะได้ผักที่มีคุณสมบัติเช่นเดียวกันกับผักทั่วไปที่เรารู้จักกันดีและเห็นกันอยู่ทั่ว ๆ ไปบนโต๊ะอาหาร แต่จะมี ประโยชน์และสรรพคุณที่พิเศษและแตกต่างออกไปจากผักชนิดอื่น ๆ คือจะช่วยต่อต้านพยาธิต่าง ๆ ทุกชนิดและจุลชีพทั่วไป ต้านอาการอักเสบ ปกป้องหลอดเลือดและหัวใจ ลดและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ลดไขมัน ใช้เป็นยาระบาย ช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ เพิ่มการไหลเวียนเลือด บำรุงสายตา รักษาโรคหอบหืด ป้องกันการไอจาม ป้องกันการติดเชื้อและฆ่าเชื้อในปอด รักษาไขข้ออักเสบ เพิ่มแคลเซียมในกระดูก รักษาอาการกระดูกพรุน ลดการอักเสบในเลือดป้องกันโรคโลหิตจาง และบำรุงสมอง ฯลฯ เป็นต้น
ฝากกดติดตาม อาหารเพื่อสุขภาพ
ข่าวสารที่น่าสนใจ การทานผัก ลดการเสี่ยงเลี่ยงโรคมะเร็ง
